Hoa Kỳ áp thuế chống bán phá giá đối với vật liệu sản xuất pin nhập khẩu từ Trung Quốc

Bộ Thương mại Hoa Kỳ sẽ áp thuế chống bán phá giá sơ bộ đối với nguyên liệu graphite nhập khẩu từ Trung Quốc — một thành phần quan trọng trong sản xuất pin — sau khi cơ quan này kết luận rằng các sản phẩm graphite đã được trợ cấp không công bằng.

Hiệp hội đại diện cho các nhà sản xuất graphite của Hoa Kỳ đã đệ đơn kiện vào tháng 12 năm 2024, yêu cầu hai cơ quan liên bang điều tra liệu các công ty Trung Quốc có vi phạm luật chống bán phá giá hay không. Thuế mới này sẽ cộng thêm vào mức thuế hiện tại, khiến tổng mức thuế nhập khẩu lên đến 160%, theo Hiệp hội các nhà sản xuất vật liệu cực dương hoạt tính của Hoa Kỳ.

Bộ Thương mại đã đưa ra quyết định sơ bộ về mức thuế 93,5% và dự kiến sẽ công bố quyết định cuối cùng vào ngày 5 tháng 12.

Việc áp thuế đối với graphite sẽ làm tăng thêm căng thẳng lên chuỗi cung ứng xe điện toàn cầu — vốn đã phải đối mặt với việc Trung Quốc kiểm soát xuất khẩu một số khoáng chất thiết yếu và công nghệ pin. Cổ phiếu của các nhà cung cấp pin giảm, trong khi các nhà sản xuất ở Bắc Mỹ và Châu Á - Thái Bình Dương tăng vọt.

Người phát ngôn Erik Olson của hiệp hội các nhà sản xuất vật liệu cực dương cho biết: "Quyết định của Bộ Thương mại chứng minh rằng Trung Quốc đang bán graphite vào thị trường Hoa Kỳ với mức giá thấp hơn giá trị thực."

Ông Sam Adham, chuyên gia tư vấn tại CRU Group, nhận định mức thuế 160% sẽ ảnh hưởng nặng nề tới các nhà sản xuất. Chi phí tăng thêm 7 USD/kWh đối với mỗi tế bào pin EV, tương đương với 1/5 khoản tín dụng thuế sản xuất từ Đạo luật Giảm Lạm Phát, vốn được duy trì trong dự thảo ngân sách của Tổng thống Donald Trump.

“Mức thuế này có thể khiến các hãng pin Hàn Quốc mất trắng lợi nhuận trong một hoặc hai quý,” ông Adham nhấn mạnh.

Tesla và nhà cung cấp pin chính của hãng — Panasonic (Nhật Bản) — nằm trong số các công ty phản đối thuế mới, với lý do ngành sản xuất trong nước chưa đủ phát triển để đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng và sản lượng mà Tesla yêu cầu.

Graphite là nguyên liệu chính để sản xuất cực dương của pin. Hoa Kỳ đã nhập khẩu gần 180.000 tấn graphite vào năm ngoái, trong đó khoảng 2/3 đến từ Trung Quốc.

Trung Quốc hiện thống trị năng lực xử lý graphite. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) coi vật liệu này là một trong những mặt hàng dễ gặp rủi ro nguồn cung và “cần đa dạng hóa khẩn cấp,” theo báo cáo hồi tháng 5.

Theo IEA, graphite vẫn sẽ là vật liệu cực dương phổ biến nhất trong pin lithium-ion trong trung hạn, trong khi silicon được kỳ vọng sẽ bắt đầu chiếm thị phần từ năm 2030 trở đi.

Quyết định áp thuế “mang lại sự rõ ràng về chính sách và tín hiệu thị trường để thúc đẩy sản xuất graphite trong nước,” ông Jon Jacobs — Giám đốc thương mại tại Westwater Resources Inc. — cho biết. Westwater hiện đang xây dựng nhà máy graphite ở bang Alabama, với công suất 12.500 tấn giai đoạn đầu vào năm tới và kế hoạch mở rộng lên 50.000 tấn/năm vào năm 2028. Công ty này đã ký hợp đồng với Stellantis và SK On (Hàn Quốc).

Cổ phiếu Westwater tăng 15% hôm thứ Năm. Các công ty graphite Canada như Nouveau Monde Graphite Inc. và Northern Graphite Corp. cũng tăng mạnh nhờ tin tức về thuế.

Các khoản thuế bổ sung đối với pin sẽ gây thêm áp lực lên ngành năng lượng tái tạo. Dù lưu trữ năng lượng vẫn giữ được ưu đãi thuế trong dự luật ngân sách của Tổng thống Trump, quy định từ Bộ Tài chính về việc hạn chế sử dụng pin Trung Quốc khiến nhiều nhà phát triển khó tuân thủ. Theo Wood Mackenzie, rủi ro chuỗi cung ứng và chi phí cao sẽ làm chậm tiến độ mở rộng hệ thống lưu trữ điện trên lưới quốc gia Hoa Kỳ.